آناتومی دهان و دندان

بهداشت دهان نوزادان از مسائلی است که گاهی دست کم گرفته می‌شود. دندان درآوردن نوزاد، مرحله مهمی از رشد و نمو است که اغلب، پس از شش ماهگی اتفاق می‌افتد.

در اینجا، هر کدام از اجزای دهان یک فرد معمولی به طور مختصر بررسی می‌شوند:

    دندان‌های پیش

دندان‌های تیز جلویی (چهار دندان در بالا و چهار دندان در پایین) که برای بریدن مواد غذایی استفاده می‌شوند.

    دندان‌های نیش

این دندان‌ها، دندان‌هایی کشیده و نوک تیزند که برای محکم گرفتن غذا و پاره کردن آن به کار ‌می‌روند.

    دندان‌های آسیای کوچک

سطح این دندان‌ها پهن و تخت و لبه‌های آن‌ها تیز و عاج‌دار است. دندان‌‌های آسیای کوچک برای خرد کردن و پاره کردن غذا به کار ‌می‌روند.

    دندان‌های آسیا

از دندان‌‌های آسیا برای جویدن و له کردن غذا استفاده ‌می‌شود و در سطح خود، برآمدگی‌هایی دارند که به این فرآیند کمک ‌می‌کند.

    تاج دندان

به بخش بالایی دندان و تنها بخشی که ‌می‌توانید آن را ببینید، تاج دندان گفته ‌می‌شود. شکل تاج، کاربرد دندان را مشخص ‌می‌کند. برای مثال، دندان‌های جلویی تیز هستند در حالی که دندان‌های آسیا برای جویدن و آسیاب کردن غذا، سطحی صاف دارند

    خط لثه

محلی است که دندان و لثه به هم ‌می‌رسند. بدون مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح، پلاک‌های دهانی در خط لثه جمع شده و منجر به ژنژیویت و بیماری لثه ‌می‌شوند.

    ریشه

دو سوم از دندان که در استخوان فک قرار گرفته است و نقشش نگه داشتن دندان در جای خود است.

    مینای دندان

مینای دندان، بیرونی ترین و سخت ترین بخش دندان است که بافتش، بیشترین مواد معدنی در بدن را دارد. اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، پوسیدگی به این لایه آسیب ‌می‌رساند.

    عاج دندان

به لایه ای از دندان که زیر مینا قرار گرفته، عاج دندان گفته ‌می‌شود. اگر پوسیدگی از مینای دندان رد شود، در مرحله بعدی به عاج حمله ‌می‌کند. در عاج دندان، میلیون‌ها لوله کوچک وجود دارند که مستقیما به پالپ دندان ‌می‌رسند.

    پالپ دندان

به بافت نرم موجود در مرکز همه دندان‌ها، که اعصاب و رگ‌های خونی در آن قرار دارند، پالپ دندان گفته ‌می‌شود. اگر پوسیدگی به پالپ دندان برسد، معمولا احساس درد خواهید کرد و ممکن است به عصب کشی نیاز داشته باشید.
دانستن

به لطف مراقبت بهتر از دهان و دندان در خانه و درمان‌های دندانپزشکی موجود، افراد بیشتری دندان‌های خود را در تمام دوران زندگیشان حفظ ‌می‌کنند. البته برخی بیماری‌ها و شرایط خاص، بیماری‌های دندان و از دست دادن دندان‌ها را به افزایش ‌می‌دهند. اما بیشتر ما، کنترل خوبی بر روی نحوه رعایت بهداشت دهان و دندان داریم تا بتوانیم دندان‌های خود را در دوران سالمندی نیز حفظ کنیم.

پلاک دندان، لایه چسبناکی از باکتری‌هاست که بر روی دندان‌ها، لثه‌ها و لوازم دندانپزشکی (مانند بریس‌های ارتودنسی) شکل ‌می‌گیرد و ‌می‌تواند منجر به ژنژیویت، یعنی تورم بافت لثه، یا پوسیدگی دندان شود. باکتری‌های موجود در پلاک، از مواد غذایی که مصرف ‌می‌کنیم استفاده کرده و اسید‌هایی ایجاد ‌می‌کنند که ‌می‌توانند باعث پوسیدگی دندان شوند. پلاک دندان به بیماری پریودنتال (بیماری لثه) نیز منجر ‌می‌شود. این بیماری ‌می‌تواند به عفونتی جدی تبدیل شود که به استخوان آسیب رسانده و بافت‌های نگهدارنده اطراف دندان را از بین ‌می‌برد.

بهترین راه مقابله این است که پلاک را قبل از جمع شدن تدریجی آن و ایجاد مشکل، از بین برد. مسواک زدن پلاک موجود در خط لثه و زیر آن و همچنین بر روی سطح دندان‌ها را از بین ‌می‌برد. کشیدن نخ دندان نیز پلاک‌ها را از بین دندان‌ها و زیر خط لثه خارج ‌می‌کند. شما ‌می‌توانید از سایر وسایل مراقبت از دهان و دهان نیز استفاده کنید تا دهان و دندان‌هایتان همیشه تمیز بمانند. اما مهم ترین کار، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه است.
برنامه ریزی

دندان‌های سالم نه تنها باعث زیبایی بیشتر و داشتن احساس بهتر نسبت به خودتان ‌می‌شوند، بلکه امکان غذا خوردن و صحبت کردن بهتر را نیز برای شما فراهم ‌می‌کنند. سلامت دهان و دندان در سلامت کلی شما نیز موثر است.

رعایت بهداشت دهان و دندان، شامل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به صورت روزانه به پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان کمک خواهد کرد و نسبت به درمان بیماری‌هایی که به آن‌ها اجازه پیشرفت داده شده است، ارزان‌تر و کم دردتر است و نگرانی بسیار کمتری نیز ایجاد ‌می‌کند.

در کنار مراجعه‌های منظم به مطب دندانپزشکی، قدم‌هایی ساده ای وجود دارند که هر کدام از ما ‌می‌توانیم با انجام آن‌ها، خطر پوسیدگی دندان، بیماری لثه و سایر بیماری‌های دهان و دندان را به طرز چشمگیری کاهش دهیم:

    روزی دو بار مسواک زدن، هر بار به مدت ۲ دقیقه و به طور کامل و روزانه یک بار استفاده از نخ دندان
    داشتن رژیم غذایی متعادل و محدود کردن تعداد میان‌وعده‌های بین وعده‌های اصلی
    استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید
    در صورت توصیه دندانپزشک، شستن دهان با دهانشویه فلوراید یا ضد باکتری (آنتی باکتریال)